Hôn nhân cùng giới hay hôn nhân đồng tính là hôn nhân của hai người cùng giới tính hợp pháp. Tính đến năm 2023,[cập nhật] hôn nhân cùng giới đã được hợp pháp hóa và công nhận ở 34 quốc gia có tổng dân số khoảng 1,35 tỷ người (17% dân số thế giới), với gần đây nhất là ở Andorra.[1]Quyền nhận con nuôi không nhất thiết đã được cho phép, mặc dù hầu hết các quốc gia có hôn nhân đồng tính đều cho phép những cặp vợ chồng đó cùng nhận con nuôi. Ngược lại, 34 quốc gia (tính đến năm 2021) có định nghĩa về hôn nhân trong hiến pháp của họ ngăn cản hôn nhân giữa các cặp cùng giới, hầu hết được ban hành trong những thập kỷ gần đây như một biện pháp phòng ngừa. Một số quốc gia khác đã quy định luật Hồi giáo theo hiến pháp, thường được hiểu là cấm kết hôn giữa các cặp đồng tính. Trong sáu vấn đề trước đây và hầu hết sau này, bản thân đồng tính luyến ái được hình sự hóa. Có những ghi chép về hôn nhân giữa những người đàn ông có từ thời thế kỷ thứ nhất.[2] Nó được công nhận về mặt pháp lý ở phần lớn các nền dân chủ phát triển trên thế giới, trong khi nó không có ở tất cả các chính thể Hồi giáo trên thế giới và hầu hết các quốc gia theo chủ nghĩa Mác-Lênin.[lower-alpha 1][3] Một số quốc gia như Trung Quốc và Nga cấm vận động cho sự công nhận hợp pháp của hôn nhân cùng giới.[4][5]Cặp đôi cùng giới đầu tiên kết hôn hợp pháp trong thời hiện đại là Michael McConnell và Jack Baker vào năm 1971, tại Quận Hennepin, Minnesota.[6] Luật đầu tiên quy định về bình đẳng hôn nhân giữa các cặp cùng giới và khác giới đã được thông qua ở lục địa Hà Lan vào năm 2000 và có hiệu lực vào ngày 1 tháng 4 năm 2001.[7] Việc áp dụng luật hôn nhân một cách bình đẳng đối với các cặp cùng giới và khác giới đã thay đổi theo thẩm quyền, và đã xuất hiện thông qua sự thay đổi luật hôn nhân, các phán quyết của tòa án dựa trên các bảo đảm hiến pháp về bình đẳng, thừa nhận rằng hôn nhân các cặp cùng giới được luật hôn nhân hiện hành cho phép,[8] bằng cách bỏ phiếu phổ thông trực tiếp, thông qua trưng cầu dân ý và sáng kiến.Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng sự ổn định về tài chính, tâm lý và thể chất của những người đồng tính được nâng cao nhờ hôn nhân và con cái của phụ huynh cùng giới được hưởng lợi từ việc được nuôi dưỡng bởi các cặp cùng giới mà hôn nhân được pháp luật công nhận và được hỗ trợ bởi các tổ chức xã hội.[9] Nghiên cứu khoa học xã hội chỉ ra rằng việc không cho người đồng tính hưởng quyền được kết hôn gây kỳ thị và khiến mọi người phân biệt đối xử chống lại họ, đồng thời nghiên cứu cũng bác bỏ quan điểm cho rằng việc nền văn minh hoặc trật tự xã hội ổn định phụ thuộc vào việc giới hạn kết hôn chỉ dành cho người dị tính.[10][11] Hôn nhân cùng giới có thể cung cấp cho những người trong mối quan hệ cùng giới các dịch vụ liên quan của chính phủ và đưa ra các yêu cầu về tài chính đối với họ tương đương với yêu cầu của những người trong hôn nhân khác giới, đồng thời mang lại cho họ sự bảo vệ pháp lý như quyền thừa kế và quyền thăm bệnh.[12] Sự phản đối dựa trên những tuyên bố như đồng tính luyến ái là không tự nhiên và bất bình thường, rằng việc công nhận các cặp cùng giới sẽ thúc đẩy đồng tính luyến ái trong xã hội và rằng trẻ em sẽ tốt hơn khi được nuôi dưỡng bởi các cặp vợ chồng khác giới. Theo các tổ chức y tế lớn, những tuyên bố này đã bị bác bỏ bởi các nghiên cứu khoa học, đồng tính luyến ái là một biến thể tự nhiên và bình thường trong tính dục con người, xu hướng tính dục không phải là sự lựa chọn và con cái của các cặp cùng giới cũng giống như con của các cặp khác giới.[13]